Creativity is seeing what everyone else has seen,
and thinking what no one else has thought.

Albert Einstein

Immersieve kunstbeleving bij Fabrique des Lumières

In de monumentale Zuiveringshal West op het culturele en creatieve Westergasterrein in Amsterdam vind je een indrukwekkend digitaal kunstcentrum: Fabrique des Lumières. Jou misschien bekend uit Parijs, New York of Dubai en nu ein-de-lijk ook in Nederland te bezoeken. Dit initiatief van het Franse Culturespaces biedt een visueel spektakel van ongekende omvang.
In de industriële Zuiveringshal West worden kunstwerken door geavanceerde technologische lichtprojecties en ondersteunende muziek tot leven gebracht. Immersieve exposities van klassieke, moderne en hedendaagse kunstenaars prikkelen ál je zintuigen. De openingsexpositie op deze nieuwe locatie toont werken van kunstenaar Gustav Klimt, een sleutelfiguur uit de Weense kunstscène van de negentiende en twintigste eeuw en onder andere zijn tijdgenoot Hundertwasser.

Werkelijkheid verbeelden

Kunst en interieur vormen samen een krachtig verbond. Volgens de Dikke van Dale is de definitie van kunst: ‘Het vermogen om schoonheid te scheppen en esthetisch genot op te wekken.’ De Griekse filosoof Aristoteles stelt dat het doel van kunst niet is om het uiterlijk weer te geven, maar juist het innerlijk te weerspiegelen. Kunstenaars verbeelden de werkelijkheid van het bestaan, zoals zij die beleven. En die uiting van perspectief doet iets met een mens. Kunst vangt je blik, trekt je aandacht, maakt nieuwsgierig, brengt in vervoering en laat andere samenhang zien. Kunst gaat over emoties, jaagt aan en geeft Zeitgeist weer. Is een uitdrukking van liefde en verwondering. Kunst inspireert.

Meeslepend en overweldigend

De letterlijke betekenis van Immersive, een verzamelnaam voor Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR) en Mixed Reality (MR), is ‘onderdompelen’. Een immersive experience zoals de expositie ‘Gustav Klimt: Goud en kleurrijk’ is dan ook een meeslepende ervaring. Zodra je de Zuiveringshal West binnenstapt ervaar je een visueel spektakel waarbij je het gevoel krijgt vloeibaar te worden. Over een oppervlakte van bijna drieduizend vierkante meter, tegen muren die op sommige plekken tot wel zeventien meter hoogte reiken, worden immense, wereldberoemde kunstwerken als ‘De Kus’, ‘De Maagd’, ‘De Vriendinnen’ en ‘Beukenbos’ geprojecteerd. Continue veranderen de beelden waaruit liefde voor architectuur en natuur spreekt. Beelden waarin vrouwelijkheid, zachte vormen en sensualiteit benadrukt, gevierd en geëerd worden. Duizelingwekkend is het, om de beelden links, rechts, voor, achter, boven en onder je te beleven. Alsof je wordt opgenomen in het kunstwerk en meevoert met de bewegende en in elkaar overvloeiende schilderijen. Letterlijk ondergedompeld worden in adembenemende kunstwerken en ontroerd raken door de vervoerende muziek die dit schouwspel illustreert. Serene, indringende composities van muzikale grootheden als Wilhelm Richard Wagner, Frederic Chopin, Ludwig van Beethoven en Giacomo Puccini, voegen extra sfeer en beleving aan deze overweldigende expositie. De term ‘eyegasm’, dekt de lading niet, net zomin als ‘earporn’ genoeg vertelt wat ik bedoel. Orgastisch is de ervaring. Verheffend. Fenomenaal.

Artistieke revolutie

Gustav Klimt (1862 – 1918) was de belangrijkste (decoratie)kunstenaar van kunstenaarsvereniging de Wiener Secession. Vurig wilde dit collectief aan het begin van de twintigste eeuw afstand nemen van de academische kunst en de traditionele opvattingen over kunst. Zijn stelling ‘Kunst heeft met smaak niets te maken. Smaak is goed voor liefhebbers van wijn en voor koks’, illustreert zijn onafhankelijkheid. Door gebruik te maken van goud(kleur) en symbolische decoratieve figuren ontketende hij in het Keizerlijke Wenen een artistieke revolutie. Klimt, beroemd én omstreden, maakte hiermee de weg vrij naar de moderne schilderkunst.
Andere vooraanstaande Weense kunstenaars zoals Egon Schiele en Friedensreich Hundertwasser lieten zich inspireren door Klimts werk en visie. Gedreven door de artistieke onstuimigheid in die tijd ontwikkelde Schiele een nieuwe manier van het weergeven van landschappen en het menselijk lichaam. Hundertwasser gaf, door zijn architecturale structuren en schilderijen een symbolische dimensie te geven, op zijn manier uiting aan de rebellie.
Deze openingsexpositie in Fabrique des Lumières, waarin gouden en felgekleurde portretten, landschappen en naakten de ruimte vullen, is dan ook gewijd aan deze belangrijkste figuren uit de 19e eeuw Weense kunstscéne.

Symboliek

De werken van Klimt staan bol van de symboliek. Als zoon van een goudgraveur verwerkte Klimt dunne laagjes bladgoud in zijn kunstwerken. Met dit edele materiaal kon hij zijn figuren nog beter tot uiting brengen en benadrukte zo hun magische karakter. Op deze manier slaagde hij erin zijn werken tijdloosheid te geven. Door het ontbreken van perspectief en schaduw lijken de werken op religieuze iconen. Tijdens deze ‘gouden fase’ was Klimt bijzonder productief en creëerde hij talloze meesterwerken. De meest bekende zijn De Kus, Danaë en Portret van Adele Bloch Bauer I.

Kleurexplosie

Op de metershoge wanden vloeien de beelden van Klimt over in het werk van de Weense kunstschilder en architect Friedensreich Hundertwasser (1928 – 2000). Zijn groots respect voor natuur en mens laat Hundertwasser, die sterk werd beïnvloed door Klimt en de Wiener Secession, weerspiegelen in zijn schilderkunst en architectuur. Hij heeft een sterke voorkeur voor levendige lijnen en organische vormen. Zijn schilderkunst is een explosie van kleur. Met behulp van computergraphics en videoanimatietechnieken wordt de Zuiveringshal West van Fabrique des Lumières omgevormd tot een gefragmenteerde ruimte vol gedigitaliseerde beelden. Hundertwassers ideale stad komt geleidelijk tevoorschijn op de monumentale oppervlakken, in een groot, dynamisch fresco dat ter plekke ontstaat op het ritme van de muziek. Een utopische wereld, geïnspireerd op de natuur, waarin de mens centraal staat. Al dolende door de ruimte maak ook jijzelf deel uit van de scene.

Inspireren

Door als ondernemer zelf regelmatig geïnspireerd te worden door kunst kom je op nieuwe, verrassende ideeën, combinaties en concepten. Bovendien brengt een kunstexpositie, die je ook in je eigen bedrijf kunt organiseren, reuring en levendigheid. Werk samen met lokale artiesten en kunstenaar van allerlei disciplines en pluimage. Hoe het gebruik van kleur, vorm en materiaal door een kunstenaar en creatieveling wordt ingezet geeft een Zeistgeist weer. Een collectieve state of mind als het ware. In turbulente tijden en periodes van chaos ontstaat andere kunst dan wanneer je in rustiger vaarwater waadt.

Kunst laat je reflecteren, iets zien wat je misschien daarvoor niet zag. Kunst hoef je niet per se te begrijpen. Creaties hoeven je alleen te beroeren, te inspireren, te laten ervaren en beleven.